Тековната пандемија со корона вирус од 2019г.(COVID-19) е инфективно заболување предизвикано од новооткриениот корона вирус 2 кој предизвикува тежок акутен респираторен синдром (Severe Acute Respiratory Syndrome Coronavirus 2 (SARS-CoV-2). Глобалниата оптовареност со COVID-19 се карактеризира со голема варијабилност во стапката на смртност во државите. Предложени се неколку можни објаснувања, но не е јасно дали оваа варијабилност се должи на единствен доминантен фактор или на повеќе причини. Целта на овој труд беше да се презентира и анализира епидемиолошката состојба и оптовареноста со пандемијата COVID-19 во Косово и да се спореди со другите земји во Европа и светот. Материјал и методи: Јавноздравствен пристап и прегледот на документи се применети за да се презентира и анализира трендот на избраните епидемиолошки индикатори за COVID-19 врз основа на податоци од повеќе извори, како и епидата на СЗО и преглед на литература. Проценката на епидемиолошката состојба во земјите-членки на ЕУ/ЕЕА беше направена со користење на податоците за следење, рутински собрани од ECDC. Беа користени официјални медицински извештаи од Националниот институт за јавно здравје, други релевантни здравствени институции; Државниот завод за статистика и Министерството за здравство на Косово. Резултати: Според ECDC заклучно со 11 февруари 2021 година, во светот пријавени се 106.472.660 случаи на COVID-19 (во согласност со применетите дефиниции на случаи и стратегии за тестирање во погодените земји), вклучително и 2.323.103 смртни случаи. Пријавени се случаи со COVID-19 од: Африка: 3.673.181 случаи, Азија: 20.438.608 случаи, Европа: 34.681.426 случаи, Америка: 47.620.931 случаи; Океанија: 57 809 случаи, други: 705 случаи. Пријавени се смртни случаи од: Африка 95.128 смртни случаи, Азија 343.886, Америка 1.107.066, Европа 775.883, Океанија 1.210 и други 6 смртни случаи. Во Косово од 13 март 2020 година до 15 февруари 2021 година пријавени се 64.298 случаи на COVID-19 и 1.534 смртни случаи. Апсолутните вредности на индикаторите остануваат високи во сите земји во Европа, вклучително и оние со стабилни или трендови на опаѓање, што укажува дека трансмисијата е сè уште широко распространета. Текот на епидемијата во следните месеци ќе биде одреден од рамнотежата помеѓу четири фактори, со можни различни исходи: континуирано зголемување на вакцинацијата, сезонско намалување, ширење на новите варијанти на вирусот и зголемено однесување што придонесува за преносот на COVID-19. Заклучок: Наодите од овој труд можат да помогнат да се развијат политики и интервенции засновани на докази во Косово, за проценка на ризик за COVID-19 и заштита на општата популација и особено на ранливите групи со поголем ризик од COVID 19.
The current pandemic of corona virus disease 2019 (COVID-19) is an infectious disease caused by a newly discovered severe acute respiratory syndrome Coronavirus 2 (SARS-CoV-2). Global COVID-19 burden is characterized by a high variability in death rate across countries. Several possible explanations have been proposed, but it is not clear whether this variability is due to a single predominant factor or instead to multiple causes. The aim of this paper was to present and analyze the epidemiological situation and burden of the COVID-19 pandemic in Kosovo compared to other countries in Europe and the world. Material and methods: Public health approach and desk review were applied to present and analyze the trends over time of selected epidemiological indicators for COVID-19 based on multiple sources of data as well as WHO epidata and literature review. The assessment of the epidemiological situation in EU/EEA member states was done using the surveillance data routinely collected by ECDC. Official medical records from the National Institute of Public Health, other relevant health institutions; State Statistical Office and Ministry of Health in Kosovo were used. Results: According to ECDC as of 11 February 2021, 106,472,660 cases of COVID-19 (in accordance with the applied case definitions and testing strategies in the affected countries) have been reported, including 2,323,103 deaths. COVID-19 cases have been reported from: Africa: 3,673,181 cases, Asia: 20,438,608 cases, Europe: 34,681,426 cases, America: 47,620,931 cases; Oceania: 57,809 cases, Others: 705 cases. Deaths have been reported from: Africa 95,128 deaths, Asia 343,886, America 1,107,066, Europe 775,883, Oceania 1,210 and Other 6 deaths. In Kosovo from 13 March 2020 until 15th February 2021 there have been 64,298 cases of COVID- 19 with 1534 deaths. Absolute values of the indicators remain high in all countries in Europe, including those with stable or decreasing trends in these indicators, suggesting that transmission is still wide spread. The epidemic trajectory over the next months will be determined by the balance of four factors, with many different outcomes possible: the continued scale-up of vaccination, declining seasonality, the spread of new variants and increased behaviors that favor COVID-19 transmission. Conclusion: Findings from this paper can help to develop evidence-based policy interventions in Kosovo for risk assessment of COVID-19 and protection of general population and especially vulnerable groups with higher risk from COVID 19.