• COVID-19
• Research dataclose
• Other research productsclose
• 2019-2023close
• TR close
• Turkish close
• Kütahya Dumlupınar University Institutional Repository close

COVID-19 salgınının yaratacağı ekonomik tahribat ve politika yapıcılar tarafından ortaya atılan teşvik paketleri üzerine medyada oldukça yoğun bir tartışma söz konusu. Bir süredir gönüllü olarak evde kalma yoluyla çalışmalar sürüyor. Sosyal mesafelendirmenin salgının yayılmasının önlenmesi için en etkili yöntem olduğu göz önüne alındığında diğer birçok ülkede olduğu gibi Türkiye’de de bu tedbirler sıkılaştırılarak sokağa çıkma yasağına gerek görülebilir. Temel gıda ve sağlık ihtiyaçlarını sağlayanlar dışında insanların evlerine kapanması durumunda, iktisadi işlerin de sekteye uğrayacağı aşikâr. Böyle bir durumda işlerin ne kadarı evden yürütülebilir? Biz bu yazıda virüsün yayılmasından sonra alınan sosyal mesafe tedbirleri (veya daha sıkı tedbirler) bağlamında Türkiye’de hangi mesleklerin evde yapılmaya müsait olduğunu, bunların bölgesel ve endüstriyel bazda nasıl farklılıklar gösterdiklerini ve ücretlerden aldıkları payları belirlemeye çalıştık. Bu çalışma mevcut şartların, meslek grupları, sektörler ve de bölgeler üstündeki olası etkileri hakkında bir fikir edinmeyi hedefledik.

COVID-19 salgınının işgücü piyasasının genelini aynı şiddetle etkilemeyeceği, belirli kesimleri daha çok etkileyeceği konusunda yoğun bir tartışma -hatta bir konsensüs- söz konusu. Örneğin İngiltere ve ABD için yapılan bazı çalışmalar, özellikle düşük gelirli ve kısa dönemli iş kontratlarına sahip gençlerin daha çok etkileneceğini belirtiyor.[1] Yine başka bir çalışma da İngiltere’de küçük işletmelerde çalışan erkeklerin yaklaşık yüzde 8 civarında bir ücret kaybı yaşayacağını öngörüyor.[2] Türkiye’de ise genç işsizliğin yüzde 40’lara varacağı[3], halıhazırdaki gelir desteklerinin savunması düşük kesimleri korumaya yetmeyeceğini tahmin eden çalışmalar mevcut.[4] 12 Nisan 2020’de Sarkaç’ta yayınlanan önceki yazımızda[5] Türkiye’de mesleklerin ne kadarının evden yapılabildiğini, bu mesleklerin sektörel, bölgesel ve ana meslek kolları bazında incelemiş, eğitim düzeyi ile evden çalışabilme ilişkisine de kısaca değinmiştik. Bu yazıda ise eğitim boyutunu daha detaylı bir şekilde ele aldıktan sonra, evden çalışmanın gelir eşitsizlikleri ve kayıt dışı istihdam ile olan ilişkisini TÜİK’in 2018 yılına ait Hanehalkı İşgücü Araştırması Anketine dayalı olarak inceleyip yorumlamaya çalışacağız.